Ramon d'Areny-Plandolit i maksimafilia

 Jednym z moich przyjaciół filatelistów, z którym wymieniałem głównie maksimafilię (widokówki z dopasowanym motywem znaczka oraz, w miarę możliwości, związanym z nim stemplem – te trzy elementy tworzyły całość), był Ramon d'Areny-Plandolit i Gassó. Poznaliśmy się dzięki wspólnej pasji do znaczków i historii zaklętej w małych kartonikach. Ramon pochodził z jednej z najznamienitszych rodzin Andory –Areny-Plandolit, której członkowie od wieków odgrywali ważną rolę w polityce i kulturze tego małego, górskiego kraju.  Z zawodu był farmaceutą.

Ramon, podobnie jak ja, kochał maksimafilię – tę szczególną gałąź filatelistyki, gdzie znaczek, widokówka i stempel tworzą harmonijną całość. Był pionierem tej dziedziny w Andorze i sam projektował karty, które później trafiały do kolekcjonerów na całym świecie. W 2015 r. Andora wydała nawet znaczek pocztowy ku jego czci, z jego portretem i przykładowymi pracami - kartami maksimum. 

 

 Niestety, Ramon odszedł kilka lat temu, ale jego kolekcja i pamięć o nim przetrwały – tak jak te widokówki, które kiedyś do mnie wysłał. A ja do dziś przechowuję je w swoim albumie, obok innych skarbów z Andory – kraju, który dzięki takim ludziom jak on i jego przodkowie, ma tak niezwykłą historię. 

 Rodzina Areny-Plandolit – arystokracja Andory 

Ramon był potomkiem Guillema Marii d'Areny i de Plandolit, III barona Senaller i Gramenet (1822–1876), który zasłynął jako reformator andorskich instytucji politycznych. Guillem, urodzony w La Seu d'Urgell, był kluczową postacią w historii Andory – w 1866 r. doprowadził do Nowej Reformy (Nova Reforma), która zmodernizowała system władzy, wprowadzając m.in. regularne wybory i kontrolę nad finansami publicznymi.  Jego życie było jednak naznaczone tragedią – w 1855 r. jego pierwsza żona, Maria Dolores Parella, została zamordowana w Barcelonie przez zakochanego w niej hiszpańskiego oficera, który później popełnił samobójstwo w więzieniu. Guillem szybko ożenił się ponownie, a jego rodzina kontynuowała działalność polityczną i kulturalną. 

 Dom rodziny – Casa d'Areny-Plandolit 

Rodzinna posiadłość w Ordino, Casa d'Areny-Plandolit, dziś jest muzeum, które pokazuje życie andorskiej arystokracji w XIX w. Znajdują się tam m.in.: 

-Gabinet dentystyczny – odtworzony na wzór praktyki Pau-Xaviera d'Areny-Plandolit (ojca Ramona), który był nie tylko lekarzem, ale też pasjonatem…taksydermii (w domu było nawet małe muzeum wypchanych zwierząt!). 

-Ciemnia fotograficzna – Pau-Xavier i Ramon wspólnie stworzyli imponującą kolekcję 4000 zdjęć, dokumentujących życie w Andorze w latach 1920–1945. 

 Karty maksimum – małe arcydzieła filatelistyczne 

 W świecie kolekcjonerstwa pocztowego istnieje dziedzina, w której sztuka, historia i precyzja łączą się w harmonijną całość. To maksimafilia, a jej najcenniejszymi obiektami są karty maksimum – prawdziwe perły w kolekcjach filatelistów. 

 Czym jest karta maksimum? 

 Karta maksimum (fr. carte-maximum) to specjalnie skomponowana artystyczna pocztówka, na której znajdują się trzy kluczowe elementy: 

 1. Znaczek pocztowy – o motywie identycznym lub bardzo zbliżonym do ilustracji na pocztówce 

2. Stempel pocztowy – tematycznie powiązany z przedstawionym motywem 

3. Pocztówka – stanowiąca tło i uzupełnienie całej kompozycji 

 

Przykładowe karty maksimum

Zasady tworzenia idealnej karty maksimum 

 Międzynarodowa Federacja Filatelistyczna (FIP) ściśle określa wymagania, jakie musi spełniać karta maksimum: 

 -Dopasowanie motywów – ilustracja na pocztówce i znaczek powinny przedstawiać ten sam temat (np. ten sam zabytek, postać lub krajobraz) 

-Wymiary – standardowa pocztówka musi mieścić się w przedziale 90×140 mm do 105×148 mm 

-Kompozycja – co najmniej 75% powierzchni powinna być zajęta przez ilustrację 

-Znaczek – musi być aktualnie w obiegu (nie stosuje się znaczków służbowych ani dopłatowych) 

-Stempel – powinien pochodzić z miejsca związanego z tematem lub być stemplem okolicznościowym 

 Dlaczego kolekcjonerzy je uwielbiają? 

 Karty maksimum to prawdziwe wyzwanie dla kolekcjonera. Znalezienie idealnie pasującej pocztówki, odpowiedniego znaczka i właściwego stempla wymaga często miesięcy poszukiwań.

 Wartość takiej karty rośnie, gdy: 

- wszystkie elementy są idealnie dopasowane 

- stempel pochodzi z pierwszego dnia obiegu znaczka 

- kompozycja jest wyjątkowo staranna 

 Historia i ciekawostki 

 Pierwsze karty maksimum pojawiły się pod koniec XIX wieku, ale prawdziwy rozkwit tej dziedziny nastąpił w latach 20. XX wieku.