Kamelia

 Kamelia

Każdego roku w Vigo oraz w innych miastach hiszpańskiej prowincji Galicja organizowane są wystawy kamelii. Wydarzenia te prezentują nie tylko piękne kwiaty, ale również znaczki pocztowe, na których kamelie stanowią główny motyw.

Kamelia pochodzi z Azji, jednak jej uroda i symbolika zdobyły uznanie także w Europie. Najbardziej znaną odmianą na świecie – i także w Polsce – jest Camellia sinensis, czyli kamelia chińska, z której liści produkuje się popularną herbatę. Choć kwiaty herbaty rzadko pojawiają się na znaczkach pocztowych, to same krzewy często są przedstawiane przez poczty krajów produkujących herbatę, takich jak Indie czy Cejlon (Sri Lanka). Przykładowo, znaczek Indii (Yv. 193, 1965-75 r.) przedstawia zbiór herbaty.

Podobne motywy pojawiają się także na znaczkach Mozambiku (Yv. 812, 1981) oraz Rwandy (Yv. 973, 1980). Poczta Rwandy wielokrotnie ukazywała herbaciane krzewy.

 

Systematyka kamelii przedstawia się następująco:

• Rodzina: Theaceae
• Rodzaje: Gordonia, Laplacea, Stuartia, Schima, Franklinia, Pyrenaria, Yunnanea, Tutcheria
• Gatunki: m.in. Camellia sinensis (herbata), C. japonica, C. reticulata, C. saluanensis, C. pitardii, C. sasanqua, C. oleifera, C. tarokaja, C. hiemales, C. williansii, C. wabisuke, C. uraku, C. kissii, C. sativa oraz około 75 innych.

Wszystkie kamelie to krzewy lub małe drzewa o wiecznie zielonych, przeciwległych, błyszczących liściach. Za ojczyznę kamelii uważa się Chiny i Japonię, chociaż właściwie pochodzi ona z Bengalii – stamtąd w VI wieku n.e. trafiła do Chin. Europejczycy zetknęli się z kamelią, gdy odkrywali chińską prowincję Junan. W Chinach roślinie nadano wiele poetyckich nazw, takich jak „Miłość”, „Pomyślność” czy „Nowe Serce”. W Japonii kamelia znana jest jako tsubaki i stąd wywodzą się najpiękniejsze odmiany uprawiane na świecie, w tym słynna Camellia japonica. 

  

Kamelia japońska ma liczne odmiany, między innymi:

• yamanouchi – reprezentująca dziko rosnące gatunki na wyspach Honsiu i Okinawa,
• yukitsubaki – biała odmiana występująca na terenach, gdzie opady śniegu są częste,
• donckelaria – odmiana o czerwonych kwiatach,
  oraz m.in. orando-ko, sasanqua, cuspidata, maliflora, hemliales, oleifera, fraterna.

Poczta japońska ukazała kamelię trzykrotnie: dwukrotnie w 1961 roku (Yv. 666 i 675) oraz w 1980 roku (Yv. 1343). Herbata była prezentowana aż 44 razy na japońskich znaczkach. W Polsce natomiast, znaczek wydany w 1964 roku (Kat. Pop. nr 1403) przedstawia odmianę "Elegans" kamelii japońskiej. Dodatkowo, różne odmiany C. japonica zostały uhonorowane serią albańską wydaną w 1972 roku (Yv. 1362–68). Znaczek Wietnamu z 1964 roku (Yv. 368) przedstawia natomiast kamelię amplexicaulis Pitard.

Do Europy kamelia trafiła z Portugalii, gdzie została przywieziona z Azji przez portugalskich podróżników. Inspirując wielu wybitnych pisarzy i poetów – takich jak Emilia Pardo Bazán, Ramón del Valle-Inclán, Federico García Lorca, Eduardo Blanco Amor, Álvaro Cunqueiro, Álvaro Ruibal czy Filguceira Valverda – kamelia stała się symbolem piękna i subtelności, szczególnie obecnym w krajobrazie Galicji. Nic dziwnego, że od 1965 roku w Galicji odbywa się coroczna Międzynarodowa Wystawa Kamelii.

Choć w Polsce kamelia nie cieszy się taką popularnością jak róża, jej wizerunek pojawia się na polskich znaczkach pocztowych. Oprócz wspomnianego wcześniej znaczka z 1964 roku, kamelia zdobi również znaczek przedstawiający obraz Józefa Mehoffera pt. „Majowe słońce” (Kat. Pop. nr 1798).

  

Historia herbaty cejlońskiej

W 1867 roku James Taylor, szkocki plantator, założył pierwszą plantację herbaty w rejonie Kandy. Jego praca zapoczątkowała rozwój przemysłu herbacianego na wyspie, która wkrótce zyskała międzynarodową sławę dzięki wysokiej jakości liści herbacianych.

Setna rocznica obchodzona była w 1967 roku. To wydarzenie upamiętniało 100 lat od momentu założenia pierwszej plantacji herbaty na Cejlonie. Obchody te podkreślały znaczenie herbaty dla gospodarki wyspy oraz jej rolę na światowym rynku herbacianym.

Po wprowadzeniu herbaty przez Jamesa Taylora, plantacje szybko się rozrastały, a Cejlon stał się jednym z najważniejszych producentów herbaty na świecie. Herbatę cejlońską ceniono zarówno za jej smak, jak i aromat, co przyczyniło się do jej ogromnej popularności.

Brytyjczycy, mając na celu wykorzystanie zasobów regionu, sprowadzili na cejlońskie plantacje tamilskich pracowników z południowych Indii jako taniej siły roboczej.

W połowie XIX wieku, wraz z rozwojem plantacji herbaty, kauczuku oraz innych upraw, brytyjscy kolonizatorzy postanowili sprowadzić do Sri Lanki (wówczas Cejlonu) setki tysięcy Tamilów na zasadzie kontraktowej pracy. Ta forma migracji, choć nacechowana eksploatacją, miała również długofalowe skutki dla struktury demograficznej i kulturowej wyspy.

Jak widać, liczne znaczki pocztowe z wizerunkiem kamelii tworzą ciekawy zbiór, który zainteresuje zarówno miłośników kwiatów, jak i filatelistów. Zbiór ten opowiada historię przybycia kamelii do Europy, prezentuje jej liczne odmiany, plantacje herbaty oraz hołd złożony artystom, którzy inspirowali się tym niezwykłym kwiatem.

Na zakończenie warto wspomnieć, że kamelia (głównie Camellia japonica) jest również oficjalnym kwiatem stanu Alabama. Została ustanowiona symbolem stanu w 1959 roku, zastępując wcześniejszy symbol – nawłoć, która pełniła tę funkcję od 1927 roku.

Wydano przeszło 380 znaczków z kamelią i około 50 znaczków z herbatą.